Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik vind dit alles nogal alarmerend. Niet alleen omdat we zo vaak met deze stoffen in aanraking komen, maar vooral omdat al jaren bekend is dat deze stoffen waarschijnlijk zo gevaarlijk zijn, terwijl hier in Nederland heel weinig aandacht voor is.
Veel aanwijzingen, geen verbod
Er wordt al lang over gesproken
Er zijn dus allerlei aanwijzingen dat deze stoffen echt niet goed voor onze gezondheid zijn. Toch is de Verenigde Staten nu het enige land dat er nu wat aan doet.
De FDA heeft de fabrikanten in 2013 tot eind 2016 de tijd gegeven om te bewijzen dat deze stoffen wel echt helpen en niet slecht voor de gezondheid zijn. Ze hadden ze destijds al kunnen verbieden totdat bewezen was dat ze niet schadelijk zijn. Maar in de plaats daarvan gaven ze hen 3 jaar de tijd.
Andere overheden en hun diensten die over voedsel- en warenveiligheid gaan, moeten nog tot zulke besluiten gaan komen.
Ik verwacht beschermd te worden door de overheid
En dat stelt me niet gerust. We vertrouwen erop dat diensten als de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, de Europese Unie en de Amerikaanse FDA alles goed in de gaten houden. Je zou denken dat zodra er twijfels zijn over een bepaalde stof, ze deze gewoon verboden wordt zodat onze gezondheid niet in gevaar komt.
Daarbij verwachten we dat de media ons over zulke gevaren vertellen, zodat we ervoor kunnen kiezen om producten en voedsel te kopen waar zulke chemicaliën niet in zitten. Maar kennelijk gebeurt dat ook niet.
Hier zullen vast allerlei redenen voor zijn. Maar de belangrijkste reden is volgens mij toch: geld. Hoe zorgt geld ervoor dat informatie over deze chemicaliën het grote publiek niet bereikt?
Geld en de overheid
Geld is belangrijker voor de overheid dan onze gezondheid. Dat kunnen we aan allerlei dingen zien. Als gezondheid voor de Nederlandse overheid belangrijker zou zijn dan geld, dan:
- zouden er sneller preventieve maatregelen genomen worden als de gezondheid in het geding zou zijn. Dan zouden ze zich veel minder interesseren voor de reacties van bedrijven;
- zouden er geen giftreinen meer door Nederland rijden;
- zou het Eigen risico in de zorg allang afgeschaft zijn, in ieder geval voor mensen onder een bepaalde inkomensgrens;
- vul zelf maar verder in...
De overheid vindt geld dus belangrijker dan gezondheid. En dan gebeurt het dat bedrijven jarenlang de tijd krijgen om te bewijzen dat ze niets verkeerds doen. Ondertussen worden we ongemerkt aan gevaarlijke chemicaliën blootgesteld. En dat is niet goed.
Geld en de media
Maar niet alleen de overheid is hierbij belangrijk. Ook de media zou hier veel meer aandacht aan kunnen besteden, net zolang totdat de overheid er iets aan doet. ABC news, The Guardian, De Volkskrant en misschien nog wat andere kranten in andere landen hebben dit wel gevolgd. Maar het is geen groot onderwerp in de media geweest. Waarom?
De belangrijkste reden hiervoor moet ook weer geld zijn. Laten we eens kijken naar de rol van concurrentie tussen mediakanalen en onderzoeksjournalistiek.
Concurrentie
Als journalisten genoeg geld zouden hebben om zich niet druk te hoeven maken over concurrentie, dan konden ze al het nieuws kiezen dat ze belangrijk vinden. Maar helaas werkt het niet zo. Media, zoals TV-nieuwsuitzendingen, radio-nieuwsuitzendingen, kranten en nieuwswebsites willen het nieuws dus allemaal op de beste manier aan ons brengen, anders gaan we naar de concurrent.
Het meeste nieuws dat we horen is dus:
-
Of een standaard onderwerp
Media moeten onderwerpen kiezen die andere media ook kiezen, want dat zijn de onderwerpen die de mensen willen zien of horen. Zoals de Amerikaanse verkiezingen en voetbal.
-
Of een opvallend schandaal
Als je als enige omroeper kunt melden “We gaan het zo over het schandaal .... hebben”, dan trek je wel mensen.
-
Of iets wat onze verbeelding op een andere manier prikkelt
Zo komt het dat een schandaal in de vleesindustrie ons veel meer aanspreekt dan een chemisch stofje dat in en op allerlei producten zit. Zeggen dat er iets mis is met het vlees dat mensen op hun bord hebben liggen roept veel meer op dan iets wat ze niet kunnen zien.
Onderzoeksjournalistiek
Maar er is meer. Juist omdat er zoveel concurrentie is en mensen steeds minder geld uitgeven aan traditionele nieuwsmedia, is er ook steeds minder geld voor goed onderzoek door journalisten. En als er minder geld is om goed onderzoek te doen, hebben ze ook minder tijd om dit onderzoek te doen. En als je minder tijd hebt om onderzoek te doen, dan heb je ook niet genoeg informatie om het in het nieuws te brengen.
Triclosan levert niet veel publiek en dus niet veel geld op
Dus dit alles laat zien dat het eigenlijk wel logisch is dat problemen met een chemisch stofje als triclosan niet het grote publiek bereikt heeft. Het is niet iets wat snel de verbeelding van mensen prikkelt en er is best wel wat onderzoek voor nodig om er op een goede manier over te kunnen vertellen.
Maar ook al is dit logisch. Dat betekent nog niet dat het juist is dat het ons niet bereikt heeft.
Is gezondheid dan belangrijker dan geld?
Bovenstaande klinkt misschien alsof ik vind dat gezondheid belangrijker is dan geld. Natuurlijk is gezondheid ook wel het belangrijkste, maar in de context van geld en de overheid vind ik deze stelling toch wat te kort door de bocht. De media en overheid moeten natuurlijk wel goed op hun budgetten letten, anders zullen hun schulden snel stijgen en dat is ook niet goed.
Ik zou daarom juist graag willen zien dat zorgen om de economie en zorgen om gezondheid beter met elkaar in balans zouden komen te staan. Ik benieuwd hoelang het duurt voordat het voorbeeld van de FDA door de Europese Unie en/of de Nederlandse overheid gevolgd wordt. En hoe snel andere media het voorbeeld van ABC news, The Guardian en De Volkskrant zullen volgen.
Kunnen ze de juiste balans vinden tussen het belang van onze gezondheid en hun geldzorgen?
Wat vind jij? Had jij graag eerder meer geweten over stoffen als triclosan? Of maak je je hier niet zo druk over? Laat het hieronder weten, of op het forum!
Wat zijn jouw ideeën?