Gaat dit om het wetboek van strafrecht of de macht van de tabaksindustrie?
Stel, ik breng vanaf vandaag een drankje op de markt waarvan ik weet dat mensen er erg ziek van zullen worden en velen erdoor zullen sterven. Zodra dat uitkomt zal ik waarschijnlijk meteen worden vervolgd, want ik heb willens en wetens mensen ziek gemaakt. Zou ik dan vrijgelaten worden als ik zou zeggen: ‘weet je wat, ik zet gewoon op de verpakking dat dit drankje slecht voor je gezondheid is, dan ben ik eerlijk en is het geen probleem!’?
Opvallend aan dit voorbeeld is dat mensen dit drankje al snel niet meer zullen kopen omdat ze weten dat het slecht voor ze is. Maar wanneer ik er toevoegingen in zou doen die het heel verslavend zou moeten dan ineens zou het voor veel mensen een stuk moeilijker worden om het niet te kopen. Op die manier doe ik er dan alles aan wat ik kan om mensen iets te laten drinken dat heel slecht voor hun gezondheid is. Zou ik daarvoor niet opgesloten moeten worden?
Gek genoeg accepteren we precies dit bij de tabaksindustrie. Volgens mij is de enige verklaring daarvoor dat ze een heel sterke lobby heeft die politici steeds weer zover weet te krijgen om hen hun gang te laten gaan. Bekijk hier mijn blog over de macht van de tabaksindustrie.
Hoewel het OM onafhankelijk zou moeten zijn vraag ik me heel sterk af in hoeverre de keuze om niet te vervolgen te maken heeft met de macht die de tabaksindustrie. Ik kan het eigenlijk niet anders verklaren. Maar desondanks blijven we denken dat de tabaksindustrie geen blaam treft en dat het de volledige verantwoordelijkheid is van de roker is.
Wiens verantwoordelijkheid is het dat iemand gaat roken?
Niemand kan ontkennen dat rokers elke keer zelf een sigaret opsteken. Maar voor mij is het te gemakkelijk om daarmee de verantwoordelijkheid volledig op de roker te leggen. Er zijn vrijwel geen volwassenen zijn die beginnen met roken. Het zijn kinderen en jongeren die beginnen. Deze jonge mensen kunnen de consequenties van het roken nog niet helemaal overzien omdat hun hersenen simpelweg nog niet volgroeid zijn. Ze kunnen de consequenties hiervan gewoonweg niet overzien. Dat zien we ook wanneer ze risicovol gedrag vertonen. Ook dan overzien ze de consequenties niet, omdat hun hersenen nog niet volgroeid zijn.
De meeste mensen beginnen dus niet weloverwogen, maar dan is het nog de vraag of ze later niet gewoon kunnen stoppen wanneer ze niet meer willen roken. Sommige mensen kunnen dat wel. Maar als we zien hoe moeilijk stoppen voor vele mensen is en hoe mensen ook na het stoppen soms toch weer naar een sigaret grijpen, dan is het te gemakkelijk om te zeggen dat het gewoon een vrije keuze is. De ene persoon is veel gevoeliger voor verslavingen dan de ander, dus we kunnen succesverhalen van mensen die gestopt zijn niet zomaar generaliseren op alle rokers.
Wat maakt tabak anders dan suiker en alcohol?
Het laatste belangrijke argument is nog de vergelijking tussen de tabaks- en alcohol- of suikerindustrie. Maar er zijn cruciale verschillen tussen deze industrieën. Suiker hebben we nodig om te kunnen leven en een beetje alcohol kan geen kwaad. Dus de producten van deze industrieën zijn bij normaal gebruik niet per definitie slecht voor ons en al helemaal niet dodelijk. Ook voegen de alcohol- en suikerindustrie niet honderden toevoegingen aan hun product toe om het zo verslavend mogelijk te maken. Zou dat wel zo zijn dan zouden de politiek en samenleving hier ook heel anders op reageren.
Dit is allemaal wel het geval bij de tabaksindustrie. Wanneer ze sigaretten met alleen tabak zouden verkopen dan zou het lang niet zo verslavend zijn. Daarbij zou het dan ook veel minder slecht voor onze gezondheid zijn en zouden mensen er veel gemakkelijker mee stoppen. Dat zou een heel andere discussie zijn. Dus ook wanneer de tabaksindustrie strafrechtelijk vervolgd zou worden, dan betekent dat nog niet dat de alcohol- en suikerindustrie volgens ook vervolgd zouden moeten worden.
Bij deze strafzaak gaat het niet om het criminaliseren van tabak. Het gaat om het vervolgen van de industrie die van een sigaret veel meer maakt dan een omhulsel met tabak erin. Het is een enorm giftig en verslavend product dat ze proberen te verkopen aan mensen die de langer termijn consequenties van het nemen van een paar sigaretten met hun vrienden niet kunnen overzien. Ben je dan niet crimineel bezig? Ik zou denken van wel, want je probeert willens en wetens mensen op grote schaal ziek te maken. Als dat niet strafbaar is dan moet er echt iets veranderen in de wet.
Wat denk jij? Zou de tabaksindustrie strafrechtelijk vervolgd moeten kunnen worden? Of niet? Laat weten wat je denkt en waarom. Hieronder, of op het forum!
Wat zijn jouw ideeën?